«Kλικ» στα... ασπρόμαυρα καλοκαίρια της Ελλάδας

Αθάνατο, αγαπημένο και επίμονα λάτρης των διαχρονικών εικόνων το ελληνικό καλοκαίρι. Παρά θίν' αλός στροβιλιζόμενο, θέλει τα πελάγη να βλέπει συνέχεια. Κάθε χρόνο τα ίδια, που μοιάζουν κάθε χρόνο καινούργια. Να τρώει καρπούζι και παγωτό, να κάνει βουτιές σε μοναχικές ή κατάμεστες παραλίες, να βγαίνει με βαρκάκι στη θάλασσα για να φτάσει στην απέναντι ακτή. Και να αποδεικνύει ότι ακόμη και τότε, ακόμη και τώρα, που τα πράγματα είναι δύσκολα, δεν υπάρχει αλλού, πουθενά στον κόσμο, καλύτερο καλοκαίρι από το «δικό μας».
1 Το χταπόδι
Μύκονος, περίπου 1965: Μια βάρκα στην ακρογιαλιά, ένας ψαράς, μερικά χταπόδια απλωμένα. Καθημερινές ιστορίες απαράλλαχτης καλοκαιρινής «ρουτίνας», σε μια χώρα που οι φωτογραφίες παλιώνουν, αλλά τα καλοκαίρια όχι. (Πέτρος Μπρούσαλης, Συλλογή Ελληνικές Θάλασσες Μουσείου Μπενάκη)
2 Το παγωτό
Μετέωρα, 1961: Παγωτό χωνάκι με τρίτροχο ποδήλατο και τον παγωτατζή, που διαλαλούσε το εμπόρευμά του περνώντας από γειτονιές, στέκια, πλατείες και τουριστικά αξιοθέατα. Βανίλια και φιστίκι, παγωτά κασάτα που ξεφύτρωναν από τον κάδο των πιο γλυκών παιδικών αναμνήσεων, προσφέροντας το γλύκισμα που διαχρονικά συνδέεται με τον καυτό ελληνικό ήλιο. (Robert McCabe)
3 Το βαρκάκι
Κεφαλλονιά, δεκαετία '60: Συν γυναιξί και τέκνοις (και πικάπ) για την απροσπέλαστη αλλά πανέμορφη παραλία με βαρκάκι, όπως και σήμερα σε πολλά νησιά. Από τη Σάμη της Κεφαλλονιάς στην Αντίσαμο για μπάνιο στα γαλαζοπράσινα νερά. Πολύ αργότερα, η ίδια παραλία γίνεται φυσικό σκηνικό για το «Μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι» και διάσημη στα πέρατα του κόσμου.
4 Το θερινό σινεμά
Νέος Κόσμος Αττικής, 1952: «Είναι κάτι νύχτες με φεγγάρι, μες στα θερινά τα σινεμά» με γκαζόζες και πατατάκια, ιστορία δεκαετιών γραμμένη με εικόνες νοσταλγίας. Καινοτομία που έγινε συνήθεια, με γενιές Ελλήνων να μεγαλώνουν με τον ουρανό πάνω από τη μεγάλη οθόνη, το χαλίκι κάτω από τα πόδια, «μ' αγιόκλημα και γιασεμιά».
5 Το λιμάνι
Αγιος Κωνσταντίνος, δεκαετία '60: Περιμένοντας την επιβίβαση στο πλοίο της απόδρασης -κάθε χρόνο με την ίδια λαχτάρα- στα λιμάνια που ζωντανεύουν το καλοκαίρι, με λεωφορεία, μπαγκάζια, πλατιά χαμόγελα και σχέδια για ατελείωτες ώρες ραστώνης και ηλιοθεραπείας. (Ο «Κύκνος» πριν αναχωρήσει για Σκιάθο, αρχείο Κ. Μεγαλοκονόμου)
6 Το καρπούζι
Ηράκλειο Αττικής, δεκαετία '60: Η παιδική επιδρομή στο κομμένο καρπούζι -για να προλάβεις την «καρδιά»- είναι παλιά μα και φρέσκια υπόθεση. Μια μπουκιά καρπούζι είναι για την Ελλάδα σαν το σημάδι απ' το μαγιό, σαν τα κοχύλια που συλλέγονται στις βουτιές. Είναι η πυξίδα που δείχνει ότι το καλοκαίρι είναι εδώ. (Από την έκθεση «Ανακαλύπτοντας το Ηράκλειο Αττικής», με φωτογραφίες από άλμπουμ κατοίκων)
7 Το κυκλαδίτικο σοκάκι
Μύκονος, 1950-1955: Κυκλαδίτικα ασπρισμένα με τον ασβέστη σοκάκια, σκαλιά που οδηγούν στην πόρτα του πιο ταπεινού μα και πιο καθαρού δωματίου, αεράκι που περνά από τα καλντερίμια, γυρίζοντας τον ανεμόμυλο, λίγη άμμος που έχει ξεμείνει στα ξυπόλυτα πόδια. Ταξίδι στον χρόνο με τον πιο ευφυή και αμίμητο τρόπο. (Βούλα Παπαϊωάννου, Μουσείο Μπενάκη)
8 Το καφενεδάκι
Σπέτσες, 1936: Καφεδάκι και νερό κρύσταλλο, γλυκό κουταλιού και βανίλια υποβρύχιο, μπίρα στον πάγο και ούζο με πάγο. Τα καφενεία των νησιών και των χωριών στο λιμανάκι ή στην πλατεία, με στρογγυλά σιδερένια τραπεζάκια και καρέκλες ψάθινες, φιλόξενα όλες τις ώρες για σκιά, για ψιλοκουβέντα, για ραχάτι. (Jerome Hill, από το βιβλίο «Ταξίδι στην Ελλάδα»)
9 Η... selfie
Αλεξανδρούπολη, 1956: Η παρέα απολαμβάνει βουτιές κάτω από τον καυτό ήλιο και σπεύδει να απαθανατίσει τις καλοκαιρινές στιγμές, καθισμένη στην προβλήτα. Καλοκαιρινά κλικ χωρίς επίσημο κάδρο, με χαμόγελα πλατιά και διάθεση ελευθερίας, απαραίτητα ακόμη και πολύ πριν από την εποχή των κινητών τηλεφώνων και των selfies (Παραλία Νέας Χηλής, από το blog «Παλιά, γραφική Αλεξανδρούπολη»)
10 Το κυριακάτικο μπάνιο
Πειραιάς, 1961: Εκατοντάδες λουόμενοι, μεσημέρι Κυριακής, αναζητούν δροσιά, στριμωγμένοι στην πολύβουη παραλία της Αττικής, στην άμμο ή στα βράχια, στη σκιά της ομπρέλας ή στο λιοπύρι, με καφέ ή αναψυκτικό από το καφενεδάκι της παραλίας. Διαχρονική ανάμνηση, τότε και τώρα ίδια. (Παραλία Βοτσαλάκια, από το blog «Παλιά Κοκκινιά»)
πηγή