Για τα εννιά χρόνια από το μισεμό του
<<Κοντό και να 'ναι σίντερο του κατω κόσμου η πόρτα,
να πιάσω τα κερκέλια τζη και σείσμα να τσης δώσω,
να ξαρμωθούνε τα καρφιά κι ο στρούφιγγας να πέσει.
Πάλι κι αν είναι μάρμαρο γή πέτρα να τη σπάσω
ν'ανοίξω και να κατεβώ, να δώσω μια του χάρου
και να του πάρω όλες τσι νιές και τσ'αρραβωνισμένες
να ρθούνε με τσ' αζωντανούς το ταίρι ντως να βρούνε
να πάρω και την ακριβή, οπίσω να τη φέρω
να ξετελέψει τα προυκιά, στη φλώγα να σταθούμε.>>
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Γράφει η Ελένη Πλαγιωτάκη - Σαατσάκη
Ο Κωστής Φραγκούλης μου προκαλούσε πάντα δέος! Σήμερα εννιά χρόνια μετά το μισεμό του, το ίδιο δέος αισθάνομαι για τον κορυφαίο δημιουργό της Κρητικής Λογοτεχνίας, που σύμφωνα με τους διασημότερους γλωσσολόγους Ελληνες και ξένους, αποτελεί ένα σπάνιο παγκόσμιο φαινόμενο.
Και πραγματικά υπήρξε παγκόσμιο φαινόμενο, όχι μόνο γιατί συνέχισε να δημιουργεί ως το τέλος της ζωής του (έφυγε 100 χρονών), αλλά και γιατί, χωρίς ιδιαίτερες σπουδές κατόρθωσε να κατακτήσει την ψηλότερη κορφή της Κρητικής Λογοτεχνίας, κάστρο άπαρτο από την εποχή του Βιτσέντζου Κορνάρου μέχρι σήμερα.
Μόνο με τα γράμματα του Δημοτικού Σχολείου και τρίμηνη φοίτηση στο Γυμνάσιο, πέτυχε να περάσει τις πύλες του μεγαλύτερου πνευματικού ιδρύματος της Ελληνικής Επικράτειας, της Ακαδημίας ΑΘηνών και να τιμηθεί με τη μεγαλύτερη διάκρισή της: Το Α’ βραβείο μετά μεγάλου χρηματικού επάθλου, για το δίτομο ποιητικό του δημιούργημα τα “Δίφορα”.
Ο Κωστής Φραγκούλης διέγραψε μια πολύχρονη, λαμπρή πνευματική πορεία, με μοναδικά όπλα την οξύτατη αντίληψη και το πηγαίο και αστείρευτο ταλέντο του.
Ενα, αληθινά, θεόδοτο δώρο, εναρμονισμένο απόλυτα με το σπινθηροβόλο του πνεύμα κι έναν απαράμιλλο πλούτο μοναδικών βιωμάτων από τη ζωή του στην ύπαιθρο.
Για όλ’ αυτά και μύρια άλλα ο Κωστής Φραγκόυλης μου προκαλούσε πάντα δέος. Ενιωθα τόσο ασήμαντη μπροστά στη μεγαλοσύνη του και μ’ άφηνε κατάπληκτη η απλόητά του και η συμπάθεια με την οποία με περιέβαλλε.
Αμέτρητες και συγκλονιστικές είναι οι αναμνήσεις, που με συνδέουν με τον αξεπέραστο ποιητή και τις έχω όλες ευλαβικά φυλαγμένες στο νου και στην ψυχή μου, γιατί αρκετές απ’ αυτές μ’ έχουν σημάδεψει. Οπως, ας πούμε εκείνη του έτους 2000 που μου έπεσε ο κλήρος να ανακοινώσω στον 95χρονο τότε Κωστή Φραγκούλη μια τραγική είδηση, την απώλεια του γιατρού και λογοτέχνη Μιχάλη Καυκαλά, τον οποίο υπεραγαπούσε, θαύμαζε και εκτιμούσε βαθιά.
Τον βρήκα στο διαμέρισμά του στην Αγία Ειρήνη Χρυσοβαλάντου, καθισμένο στο γραφείο του. Με δέχτηκε με τη γνωστή του εγκαρδιότητα και την παροιμιώδη στειακή του ευγένεια. Ενιωθα πολύ άβολα, πως ν’ αρχίσω, αλλά με βοήθησε ο ίδιος, λέγοντάς μου ότι η παρουσία μου του έφερνε πάντα ξεχωριστή χαρά.
- Σήμερα όμως όχι... ξεκίνησα δειλά και κομπιάζοντας κατάφερα επί τέλους να του μεταδώσω το θλιβερό μαντάτο.
Εκείνος δε μίλησε καθόλου. Σηκώθηκε όμως όρθιος, όχι και τόσο εύκολα, όπως είδα, κι έκανε τρεις φορές το σταυρό του. Ακολούθησε μια ολιγόλεπτη σιωπή και μετά μου έδωσε χαρτί και μολύβι λέγοντάς μου:
- Ελένη γράψε ότι σου πω για να το πεις αύριο στην εκπομπή σου. (Έκανα τότε εκπομπές στο ραδιόφωνο).
Η φωνή του, αν και έτρεμε λίγο, ήταν πεντακάθαρη:
“Απού τη Στεία ως τα Χανιά, ραΐσαν και οι τροχάλοι
και μοιρολόι στέσανε στον Καυκαλά Μιχάλη”.
Να σημειωθεί “Τρόχαλος” είναι ο τίτλος του πολύστιχου αριστουργηματικού ποιήματος του Μιχάλη Καυκαλά.
Το έτος 2003, δύο χρόνια πριν το μισεμό του, με είχε πιάσει κάτι σαν υστερία. Σ’ όλες τις ραδιοφωνικές μου εκπομπές ο Κωστής Φραγκούλης ήταν το προσφιλές μου θέμα. Τα παιδιά του σταθμού, ιδιαίτερα η Λενιώ η Στάθογλου (που την έξοχη φωνή της απολαμβάνομε τώρα στο Ράδιο Κρήτη) και η Μαρίτα η Κοκολάκη με ... μάλωναν -
- Κυρία Ελένη, μα γιατί δεν του τηλεφωνείτε να σας ακούσει μια από τις πολλές φορές;
Αρνιόμουνα επίμονα, γιατί δεν ήθελα να τον κουράσω. Ηταν ήδη 98 χρονών!
Σε μια, όμως, από τις εκπομπές, ένα από τα αγαπημένα μου κορίτσια, ακόμα δεν ξέρω ποιό, του τηλεφώνησε κρυφά. Τελείωνε πια η εκπομπή, ήμουν ακόμα στον αέρα, όταν άκουσα την τόσο γνωστή και αγαπημένη φωνή να μου λέει:
“Στου Ψηλορείτη μ’ έβγαλες τα χιονισμένα πλάγια
μ’ όσα ‘πες σα χερουβικό πριχού σηκώσουν τ’ άγια”
Τα ‘χασα. Μ’έπιασε πανικός, μόνο που τον άκουσα, όχι ν’ απαντήσω κιόλας. Ομως εκείνη τη δύσκολη στιγμή, σαν αστραπή πέρασε από το νου μου ο δημοσιογράφος Νίκος Ψιλάκης που αποκαλούσε τον Φραγκούλη “Πατριάρχη”.
Η έμπνευση ήρθε ουρανοκατέβατη και μάλιστα απόλυτα σχετική με τη μαντινάδα του σύγχρονου Κορνάρου.
Ο Πατριάρχης είσαι Συ των Κρητικώ λογίω
γιατί βαστάς τση Κρήτης μας τ’ άγια των αγίω”
Το γόητρό μου σηκώθηκε! Και όχι μόνο... Ο ποιητής μου ενθουσιάστηκε με τη μαντινάδα μου.
Αθάνατε Κωστή Φραγκούλη!
Πάντα θα μου προκαλείς δέος! Πηγή.
<<Κοντό και να 'ναι σίντερο του κατω κόσμου η πόρτα,
να ξαρμωθούνε τα καρφιά κι ο στρούφιγγας να πέσει.
Πάλι κι αν είναι μάρμαρο γή πέτρα να τη σπάσω
ν'ανοίξω και να κατεβώ, να δώσω μια του χάρου
και να του πάρω όλες τσι νιές και τσ'αρραβωνισμένες
να ρθούνε με τσ' αζωντανούς το ταίρι ντως να βρούνε
να πάρω και την ακριβή, οπίσω να τη φέρω
να ξετελέψει τα προυκιά, στη φλώγα να σταθούμε.>>
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 |
Ο Κωστής Φραγκούλης μου προκαλούσε πάντα δέος! Σήμερα εννιά χρόνια μετά το μισεμό του, το ίδιο δέος αισθάνομαι για τον κορυφαίο δημιουργό της Κρητικής Λογοτεχνίας, που σύμφωνα με τους διασημότερους γλωσσολόγους Ελληνες και ξένους, αποτελεί ένα σπάνιο παγκόσμιο φαινόμενο.
Και πραγματικά υπήρξε παγκόσμιο φαινόμενο, όχι μόνο γιατί συνέχισε να δημιουργεί ως το τέλος της ζωής του (έφυγε 100 χρονών), αλλά και γιατί, χωρίς ιδιαίτερες σπουδές κατόρθωσε να κατακτήσει την ψηλότερη κορφή της Κρητικής Λογοτεχνίας, κάστρο άπαρτο από την εποχή του Βιτσέντζου Κορνάρου μέχρι σήμερα.
Μόνο με τα γράμματα του Δημοτικού Σχολείου και τρίμηνη φοίτηση στο Γυμνάσιο, πέτυχε να περάσει τις πύλες του μεγαλύτερου πνευματικού ιδρύματος της Ελληνικής Επικράτειας, της Ακαδημίας ΑΘηνών και να τιμηθεί με τη μεγαλύτερη διάκρισή της: Το Α’ βραβείο μετά μεγάλου χρηματικού επάθλου, για το δίτομο ποιητικό του δημιούργημα τα “Δίφορα”.
Ο Κωστής Φραγκούλης διέγραψε μια πολύχρονη, λαμπρή πνευματική πορεία, με μοναδικά όπλα την οξύτατη αντίληψη και το πηγαίο και αστείρευτο ταλέντο του.
Ενα, αληθινά, θεόδοτο δώρο, εναρμονισμένο απόλυτα με το σπινθηροβόλο του πνεύμα κι έναν απαράμιλλο πλούτο μοναδικών βιωμάτων από τη ζωή του στην ύπαιθρο.
Για όλ’ αυτά και μύρια άλλα ο Κωστής Φραγκόυλης μου προκαλούσε πάντα δέος. Ενιωθα τόσο ασήμαντη μπροστά στη μεγαλοσύνη του και μ’ άφηνε κατάπληκτη η απλόητά του και η συμπάθεια με την οποία με περιέβαλλε.
Αμέτρητες και συγκλονιστικές είναι οι αναμνήσεις, που με συνδέουν με τον αξεπέραστο ποιητή και τις έχω όλες ευλαβικά φυλαγμένες στο νου και στην ψυχή μου, γιατί αρκετές απ’ αυτές μ’ έχουν σημάδεψει. Οπως, ας πούμε εκείνη του έτους 2000 που μου έπεσε ο κλήρος να ανακοινώσω στον 95χρονο τότε Κωστή Φραγκούλη μια τραγική είδηση, την απώλεια του γιατρού και λογοτέχνη Μιχάλη Καυκαλά, τον οποίο υπεραγαπούσε, θαύμαζε και εκτιμούσε βαθιά.
Τον βρήκα στο διαμέρισμά του στην Αγία Ειρήνη Χρυσοβαλάντου, καθισμένο στο γραφείο του. Με δέχτηκε με τη γνωστή του εγκαρδιότητα και την παροιμιώδη στειακή του ευγένεια. Ενιωθα πολύ άβολα, πως ν’ αρχίσω, αλλά με βοήθησε ο ίδιος, λέγοντάς μου ότι η παρουσία μου του έφερνε πάντα ξεχωριστή χαρά.
- Σήμερα όμως όχι... ξεκίνησα δειλά και κομπιάζοντας κατάφερα επί τέλους να του μεταδώσω το θλιβερό μαντάτο.
Εκείνος δε μίλησε καθόλου. Σηκώθηκε όμως όρθιος, όχι και τόσο εύκολα, όπως είδα, κι έκανε τρεις φορές το σταυρό του. Ακολούθησε μια ολιγόλεπτη σιωπή και μετά μου έδωσε χαρτί και μολύβι λέγοντάς μου:
- Ελένη γράψε ότι σου πω για να το πεις αύριο στην εκπομπή σου. (Έκανα τότε εκπομπές στο ραδιόφωνο).
Η φωνή του, αν και έτρεμε λίγο, ήταν πεντακάθαρη:
“Απού τη Στεία ως τα Χανιά, ραΐσαν και οι τροχάλοι
και μοιρολόι στέσανε στον Καυκαλά Μιχάλη”.
Να σημειωθεί “Τρόχαλος” είναι ο τίτλος του πολύστιχου αριστουργηματικού ποιήματος του Μιχάλη Καυκαλά.
Το έτος 2003, δύο χρόνια πριν το μισεμό του, με είχε πιάσει κάτι σαν υστερία. Σ’ όλες τις ραδιοφωνικές μου εκπομπές ο Κωστής Φραγκούλης ήταν το προσφιλές μου θέμα. Τα παιδιά του σταθμού, ιδιαίτερα η Λενιώ η Στάθογλου (που την έξοχη φωνή της απολαμβάνομε τώρα στο Ράδιο Κρήτη) και η Μαρίτα η Κοκολάκη με ... μάλωναν -
- Κυρία Ελένη, μα γιατί δεν του τηλεφωνείτε να σας ακούσει μια από τις πολλές φορές;
Αρνιόμουνα επίμονα, γιατί δεν ήθελα να τον κουράσω. Ηταν ήδη 98 χρονών!
Σε μια, όμως, από τις εκπομπές, ένα από τα αγαπημένα μου κορίτσια, ακόμα δεν ξέρω ποιό, του τηλεφώνησε κρυφά. Τελείωνε πια η εκπομπή, ήμουν ακόμα στον αέρα, όταν άκουσα την τόσο γνωστή και αγαπημένη φωνή να μου λέει:
“Στου Ψηλορείτη μ’ έβγαλες τα χιονισμένα πλάγια
μ’ όσα ‘πες σα χερουβικό πριχού σηκώσουν τ’ άγια”
Τα ‘χασα. Μ’έπιασε πανικός, μόνο που τον άκουσα, όχι ν’ απαντήσω κιόλας. Ομως εκείνη τη δύσκολη στιγμή, σαν αστραπή πέρασε από το νου μου ο δημοσιογράφος Νίκος Ψιλάκης που αποκαλούσε τον Φραγκούλη “Πατριάρχη”.
Η έμπνευση ήρθε ουρανοκατέβατη και μάλιστα απόλυτα σχετική με τη μαντινάδα του σύγχρονου Κορνάρου.
Ο Πατριάρχης είσαι Συ των Κρητικώ λογίω
γιατί βαστάς τση Κρήτης μας τ’ άγια των αγίω”
Το γόητρό μου σηκώθηκε! Και όχι μόνο... Ο ποιητής μου ενθουσιάστηκε με τη μαντινάδα μου.
Αθάνατε Κωστή Φραγκούλη!
Πάντα θα μου προκαλείς δέος! Πηγή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου